Μέσα σε χρόνους δίσκετους, πικρής σκλαβιάς και αναλφαβητισμού, που μάστιζαν όχι μόνο τον Άγιο Μάμα, αλλά και ολόκληρο το νησί, το 1898 εμφανίστηκε στον Άγιο Μάμα σαν αστέρι φωτεινό ο τότε πρωτοδιόριστος εικοσάχρονος δάσκαλος Μικέλλης Φραγγοφίνος. Ο Μικελής Φραγγοφίνος ήταν ο ιδρυτής του Αναγνωστηρίου Παλιγγενεσία. Γεννήθηκε στην Λεμεσό το 1878. Με πνευματικό ανάστημα, μεγάλη μόρφωση και με δημιουργικό πνεύμα κατάφερε μέσα σε μερικούς μήνες, με την διορατικότητα που τον διακατείχε, να μπει στις διψασμένες καρδιές των Αγιομαμιτών. Βλέποντας το πρόσφορο έδαφος που υπήρχε, χωρίς χρονοτριβή ίδρυσε το αναγνωστήριο “Παλιγγενεσία” το οποίο σήμερα σέρνει στην πλάτη του πέραν απο 110 ολόκληρα χρόνια ζωής και προσφοράς.
Ο μήνας και η ημέρα της ίδρυσης ήταν μέχρι πρόσφατα άγνωστα, διότι το βιβλίο των συνεδριάσεων που έχουμε, αρχίζει από το 1913. Το προηγούμενο βιβλίων των πρακτικών δεν υπάρχει. Μελετώντας όμως επανειλλημένα τα πρακτικά έχει ανακαλυφθεί κάτι πολύ σημαντικό που φανερώνει ξεκάθαρα ότι η “Παλιγγενεσία” ιδρύθηκε τον μήνα Ιανουάριο.
Η ίδρυση λοιπόν του αναγνωστηρίου “Παλιγγενεσία” έγινε τον Ιανουάριο του 1898 και δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα θαυμαστό γεγονός για την κοινότητα, όπου θα μείνει ένα φωτεινό ορόσημο μέσα στην μακραιώνη ιστορία του χωριού.
Στο δέκατο άρθρο του Καταστατικού καταγράφεται με σαφήνεια ο σκοπός του σωματείου που αποτελούσε και αποτελεί και το όραμα των Αγιομαμιτών: Σκοπός του σωματείου ημών είναι η ανύψωση του θρησκευτικού και εθνικού φρονήματος των μελών δια της μελέτης των Αγίων Γραφών, της Ελληνικής Ιστορίας του ενδόξου ημών έθνους και η εγκυκλοπαιδική εν γενεί μόρφωσις δι’ οιωνδήποτε διδακτικών βιβλίων.
Τα πρώτα βιβλία που δόθηκαν ως δώρο στο Αναγνωστήριο ήταν η Αγία Γραφή, η Οκτώηχος και το Ψαλτήρι της εκκλησίας. Σιγά σιγά, με την πάροδο του χρόνου η μικρή βιβλιοθήκη που δημιουργήθηκε άρχισε να εμπλουτίζεται με διάφορα βιβλία (θρησκευτικά, εθνικά, κοινωνικά και επιστημονικά) που είχαν δωρήσει ο Μητροπολίτης Κιτίου Νικόδημος Μυλωνάς, ο Κωστής Χατζηκωστής, ο Νικόλας Κλ. Λανίτης ο Χριστόδουλος Λαγουδής και άλλοι.
Πολύ σύντομα τα μέλη του σωματείου είχαν την ευκαιρία να διαβάζουν όχι μόνο τα υπάρχοντα βιβλία της βιβλιοθήκης, αλλα και τις κυπριακές εφημερίδες της εποχής, όπως “Φωνή της Κύπρου”, “Αλήθεια” και το περιοδικό “Εκκλησιαστικός Κήρυκας.”
Κατά την περίοδο του 1914 η ετήσια συνδρομή ήταν αντίστοιχα 8 σελήνια, 7 σελήνια, 6 σελήνια. Αργότερα το Αναγνωστήριο, παρόλο που τα έσοδα του ήταν πενιχρά, κατόρθωσε να γίνει συνδρομητής σε αρκετές κυπριακές εφημερίδες του εξωτερικού, όπως οι ακόλουθες: “Εθνικός Κήρυκας” της ομογένειας της Νέας Υόρκης “Η Σάλπιξ” και ο “Ελέυθερος Τύπος” των Αθηνών, ο “Ταχυδρόμος της Αλεξάνδρειας”, “Κύπρος” και “Κυπριακός Φύλαξ” της Λευκωσίας, η “Αλήθεια” της Λεμεσού, ο “Παρατηρητής”, η “Ελευθερία”, το “Έθνος”, η “Πολιτική Επιθεώρησης”, η “Χριστιανική Αναγέννηση”. Επιπρόσθετα το Αναγνωστήριο ήταν συνδρομητής σε άρκετά έντυπα και περιοδικά.
Αγιομαμίτες Ιερείς μέλη της Παλιγγενεσίας 1898_1998.
Στα αριστερά στην πρώτη σειρά ο Π’ Χριστόδουλος, εν συνεχεία στα δεξιά ο Π’ Κωνσταντίνος, ο Οικουμενικός Αντώνιος, Ο Π’ Σάββας, Π’ Κωνσταντίνος.
Στην μεσαία σειρά στα αριστερά ο Π’Μιχαήλ,ο Π Νικόλαος, Π’Αντώνιος ο Οικ Μιλτιάδης, ο Π’ Βασίλειος.
Στην τελευταία σειρά στα αριστερά ο Π’Μενέλαος, ο Π’Ηρόδοτος, ο Ιερέας Ηρόδοτος, ο Ιερέας Ευέλθων, ο Π’ Αντώνης και ο Οικουμενικός Ανδρέας.
Πηγή: “Άγιος Μάμας Λεμεσού Συγγραφέας: Οικονόμος Παπανδρέας Ορφανός”